PHÁP NHƯ LÝ TÁC Ý

Phần sau là trích từ Bức Tâm thư Đức Trưởng lão Thích Thông Lạc gửi tu sinh Thiện Tâm năm 2011:

2. PHÁP NHƯ LÝ TÁC Ý: Mục đích tu hành theo Phật giáo là để trở về lý giải thoát (ly dục, ly ác pháp).

A.   Niệm ác: Thường có từ 3 lậu hoặc sau đây:

a.    Dục lậu: Lòng ham muốn.

b.    Hữu lậu: Do huân tập sẳn có.

c.    Vô minh lậu: Không hiểu biết, thiếu tri kiến.

Vậy khi niệm ác từ những lậu hoặc này sanh khởi thì chúng ta chuyên cần quán tâm vô lậu và tác ý để trở về tâm bất động, thanh thản, an lạc và vô sự.

B.   Niệm thiện: Thường xảy ra ở ba thời điểm:

a.    Quá khứ: Là những việc đã làm trong quá khứ nhưng hiện tại đang sinh khởi thì TA nên hiểu rằng “Chính những việc làm đó ta có được như ngày hôm nay và từ nay về sau nếu có đủ duyên TA lại càng tăng trưởng thiện. Còn bây giờ hãy thiện với ngay chính tâm mình, thiện với chính tâm mình là sống với tâm “BẤT ĐỘNG, THANH THẢN, AN LẠC VÀ VÔ SỰ”.

b.    Hiện tại: Chánh niệm (Tâm bất động, Thanh Thản, An Lạc, Vô Sự). Ta nên hằng sống với tâm niệm này.

c.    Tương lai: Nghĩ tưởng về việc sắp tới hay về sau…. TA nên nhắc tâm “Chỉ có thành tựu trong hiện tại thì mới thực hiện được trong tương lai, còn ngược lại cứ lo nghĩ về tương lai thì chỉ hoài công vô ích”.

C.   Niệm không thiện không ác: Có ba trường hợp:

a.    Ý thức: Bằng sự hiểu biết trong chánh niệm có sự phân biệt.

b.    Ức chế ý thức: Dùng đối tượng để ức chế ý thức (Tham thoại đầu, Biết vọng liền buông, nương hơi thở như Thiền Đông Độ).

c.    Diệt ý thức: Dẫn tâm vào Không (vạn vật như Huyễn, như Vô).

Ở đây chỉ chấp nhận trường hợp thứ nhất (a. Ý thức)

3. Ý nghĩa “Tâm Bất Động, Thanh thản, An lạc, Vô sự”.

Muốn hiểu được câu này, chúng ta phải hiểu được chữ Tâm. Tâm ở đây có nghĩa là 6 cái Biết của 6 căn.

- Mắt: (Nhãn căn, Nhãn thức, Nhãn trần). Thấy Biết được bằng nhãn thức.

-Tai: (Nhĩ căn, Nhĩ thức, Nhĩ trần). Nghe Biết được bằng nhĩ thức.

- Mũi: (Tỹ căn, Tỹ thức, Tỹ trần). Ngửi Biết được bằng mùi thơm, mùi thúi.

- Miệng: (Thiệt căn, Thiệt thức, Thiệt trần). Nếm Biết được bằng lưỡi vị chua, cay, ngọt, đắng, mặn, lạt.

- Thân: (Thân căn, Thân thức, Thân trần). Cảm giác Biết được bằng Thân thức nóng, lạnh.

- Ý: (Ý căn, Ý thức, Ý trần). Sinh khởi Biết được bằng Ý thức.

·        Trong 6 căn này Ý căn làm chủ điều khiển 5 căn còn lại.

(Ý làm chủ, Ý tạo tác, Ý dẫn đầu các pháp).

Mà 6 căn này luôn luôn tiếp xúc với 6 trần như:

- Sắc: Hình tướng.

- Thinh: Âm thanh.

- Hương: Mùi.

- Vị: Vị (ngọt, cay, chua, chát…).

- Xúc: Va chạm.

- Pháp: Vạn pháp.

Vốn Tâm thường bị chi phối và dính mắc bởi 6 trần này. Do đó Tâm hay bị dao động.

Cho nên ta tác ý Tâm Bất Động có nghĩa là tâm không bị chi phối, không bị dính mắc, không chạy theo và không bị dao động. Chứ không phải Tâm không niệm, không biết hay không ngơ. Bởi vì Tâm luôn có 6 cái Biết như trên đã nói nên Tâm luôn sáng suốt và hiểu biết đầy đủ.

Từ chỗ Tâm Bất Động nên 6 thức (Tâm thức) cảu 6 căn không mệt mỏi, nhẹ nhàng, Thanh Thản làm cho thân được An Lạc. Đó chính là nhờ 6 thức hoàn toàn Vô Sự.

4. Thân, Khẩu, Ý độc cư trọn vẹn.

a. Thân vô sự.

b. Khẩu im lặng như Thánh.

c. Ý bất động.

          Khi chúng ta đã làm chủ được 6 căn bằng Tri Kiến Giải Thoát thì lúc đó 6 căn không còn phóng dật hay dính mắc cho nên Tâm Quay Vô một cách tự nhiên và Định Trên Thân. Đây mới chính là độc cư trọn vẹn của Thân, Khẩu, Ý. (Bây giờ mới bắt đầu bước qua giai đoạn Tứ Niệm Xứ).

5. Trong giờ tu tập có những niệm sai khiến. Làm lặt vặt hoặc có đối tượng…thì chúng ta cần xem xét đó là dục ác hay thiện.

Ví dụ: Một con Rết bò vào thất nơi ta đang tu tập, thì ta thường có 2 tâm niệm sanh khởi để xử lý:

a.    Đưa con Rết ra khỏi thất để nhanh chóng trở lại an ổn.

b.    Giữ Thân, Tâm bất động mặc kệ nó bò đến đâu cũng được. Nhưng thật chất mình có Bất Động được không? Hay mình phải mất thời gian dài để dính mắc với nó? Điều này đòi hỏi Tâm phải thiện xảo và trí tuệ.

6. Cách thọ thực: Ăn trong Chánh Niệm Tỉnh Giác.

Để ly dục về ăn uống ta nên quán Thân Bất Tịnh và Thực Phẩm Bất Tịnh đồng thời nhắc Tâm “Ăn để sống – Sống để tu”.

7. Vào khu chuyên Tu (cấp 2) thì không được ghi chép sổ tay hay nhật ký tu tập. Trừ khi cần thiết thưa hỏi pháp tu.

“Hãy sống với Chánh Niệm ngay thực trong Hiện Tại”.

Kính thư,

Tu Viện Chơn Như